Hasła pozostają podstawowym mechanizmem uwierzytelniania w większości usług online. Mimo rozwoju biometrii i uwierzytelniania bezhasłowego (np. passkeys), to właśnie hasła nadal są najczęściej wykorzystywane – i najczęściej atakowane. Dlatego warto wiedzieć, jak je tworzyć, chronić i zarządzać nimi zgodnie z aktualnymi zaleceniami.
🔐 1. Jak powinno wyglądać dobre hasło?
Według najnowszych wytycznych amerykańskiego NIST SP 800-63B:
Hasło powinno mieć min. 8 znaków, ale najlepiej 12–16+.
Nie wymusza się złożoności (np. wielkich liter, cyfr), jeśli hasło jest długie i unikalne – bo to prowadziło do słabych praktyk (np. „Pa$$w0rd1”).
Hasła nie powinny występować w znanych wyciekach danych – można to sprawdzać np. przez Have I Been Pwned.
Dobre praktyki: ✅ Długie (np. frazy: „rowerowa_kawa_lato2025”)
✅ Unikalne dla każdego konta
❌ Bez danych osobistych
❌ Bez sekwencji typu „123456” – które od lat są w TOP 10 najczęściej łamanych haseł (źródło: NordPass 2023)
🧠 2. Menedżer haseł – bezpieczne i wygodne narzędzie
Zamiast zapamiętywać dziesiątki haseł, lepiej:
używać menedżera haseł (np. Bitwarden, 1Password, KeePassXC),
wygenerować silne, losowe hasła dla każdego konta,
chronić sam menedżer mocnym hasłem głównym (najlepiej długą frazą) i 2FA.
Według OWASP (Top 10 for Authentication), stosowanie menedżera haseł zmniejsza ryzyko powtarzania haseł i podatności na phishing.
🔒 3. Uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA)
2FA (ang. Two-Factor Authentication) to obecnie najlepsza praktyka zabezpieczenia konta, rekomendowana m.in. przez Google, Microsoft i ENISA.
Typowe formy:
SMS – lepsze niż brak 2FA, ale podatne na przechwycenie (SIM swapping),
Aplikacje OTP (np. Google Authenticator, Aegis) – bezpieczniejsze,
Klucze sprzętowe (np. YubiKey, SoloKey) – najwyższy poziom ochrony.
Badania Google (2019) wykazały, że:
SMS 2FA blokuje 100% botów, 96% phishingu,
Aplikacje OTP blokują 100% botów, 99% phishingu,
Klucze U2F blokują 100% znanych ataków phishingowych.
⚠️ 4. Uważaj na phishing i fałszywe loginy
Phishing to najczęstszy sposób wykradania haseł – udawane e-maile, SMS-y, strony logowania.
Zasady obrony:
Nigdy nie klikaj podejrzanych linków.
Sprawdzaj adresy URL (np.
bank.plvsbɑnk.pl– różne litery!).Stosuj przeglądarki z ochroną przed phishingiem (np. Firefox, Chrome).
Gdy to możliwe, korzystaj z logowania przez oficjalne aplikacje zamiast przez e-maile czy reklamy.
🔄 5. Czy hasła trzeba regularnie zmieniać?
Nie, jeśli nie zostały wykradzione.
Zgodnie z NIST i ENISA:
„Nie rekomenduje się okresowej zmiany haseł, chyba że istnieje podejrzenie ich kompromitacji”.
Powód? Wymuszanie częstych zmian prowadzi do tworzenia przewidywalnych haseł (np. „Haslo2023”, „Haslo2024”) – co obniża bezpieczeństwo.
🔍 Sprawdzaj wycieki swoich danych – np. przez Firefox Monitor lub Have I Been Pwned.
✅ Podsumowanie – Zasady dobrej praktyki:
Unikalne, długie hasła (najlepiej 12+ znaków)
Menedżer haseł do zarządzania wszystkimi hasłami
Dwuskładnikowe uwierzytelnianie (2FA) tam, gdzie to możliwe
Świadomość zagrożeń – phishing, fałszywe loginy, wycieki
Sprawdzanie kont w bazach wycieków
Masz tylko jedno hasło? Zacznij od zmiany najważniejszego konta (e-mail, bank) i włącz 2FA. To pierwszy krok do realnego bezpieczeństwa w sieci.